Jedną z przyczyn dlaczego POChP jest tak groźną chorobą, jest fakt iż jest wykrywana za późno. Na całym świecie miliony ludzi nie wiedzą, iż chorują. O swoim schorzeniu dowiadują się wówczas kiedy choroba jest jest już w fazie zaawansowanej, a chory trafia na oddział intensywnej terapii z ostrą niewydolnością oddechową.
Dlaczego tak się dzieje? Czemu w obecnej dobie zaawansowanej medycyny tak poważne schorzenie układu oddechowego wymyka się spod kontroli nawet doświadczonym lekarzom? Odpowiedź jest prosta, pierwsze symptomy rozwijającego się POChP są bardzo niespecyficzne. Oznacza to, iż są one ,,maskowane” przez inne choroby, bądź są one na tyle ,,łagodne”, iż sami pacjenci nie zdają sobie sprawy, że w ich organizmie dzieje się coś niepokojącego. Wczesne objawy choroby jak kaszel, czy odkrztuszanie ropnej plwociny, zrzucane są jako konsekwencje wynikające m.in. z palenia papierosów. Do lekarza czy do szpitala chorzy trafiają wówczas kiedy ich stan zdrowia jest poważny.
Na jakie objawy powinniśmy zwrócić uwagę?
Do wczesnych objawów możemy zaliczyć:
- przewlekły kaszel (początkowo pojawiający się okresowo by następnie stać się uporczywym objawem codziennym)
- odkrztuszanie ropnej, gęstej plwociny (zaleganie śluzu, połączone z nawracającymi infekcjami układu oddechowego)
- subiektywne odczuwanie duszność (narastające na przestrzeni lat duszności, odnotowywane początkowo tylko w fazie po wysiłkowej a w raz z zaawansowaniem choroby także w fazie spoczynkowej)
- uczucie szybszego męczenia się
- świszczący oddech, uczucie ściskania w klatce piersiowej
Przewlekły kaszel.
,,Palę, więc kaszlę”- tak zazwyczaj reagują palacze, kiedy są pytani o swój kaszel. Faktem jest, iż palenie papierosów, wywołuje ten stan, ale faktem jest również to, iż palenie jest głównym czynnikiem chorobotwórczym odpowiedzialnym za wywołanie POChP. Udowodniono, iż co czwarty palacz zachoruje na POChP. Kiedy więc kaszel jest groźny? Według wytycznych GOLD * kaszel przewlekły, to taki który utrzymuje się powyżej dwóch miesięcy. Kaszel może występować okresowo (np. kilka razy do roku) bądź może być objawem stałym. Chory kaszle przez cały dzień, rzadko tylko w nocy. Najczęściej ataki kaszlu pojawiają się nad ranem, zaraz po przebudzeniu, chory intensywnie kaszle, często towarzyszy temu zjawisku odkrztuszanie zalegającej w płucach flegmy/ plwociny, objaw ten nazywany jest ,, poranną toaletą drzewa oskrzelowego ''.
Odkrztuszanie ropnej, gęstej plwociny.
Chorzy często po ataku kaszlu odkrztuszają, zalegającą w płucach ropną plwocinę. Choć nie u wszystkich chorych zaobserwujemy ten objaw. Ilość odkrztuszanej flegmy również nie jest wartością jednoznaczną, istotny faktem jest, iż w wraz z rozwojem procesu chorobowego, pacjent odkrztusza coraz więcej plwociny.
Duszność.
Odczuwanie duszność, inaczej opisywane jest przez pacjentów jako :,, brak zdolności do nabrania powietrza (..) ''. Występowanie duszności podobnie jak przewlekłego kaszlu jest istotnym symptomem obturacyjnej choroby płuc. Niestety chorzy bardzo często bagatelizują ten objaw, tłumacząc jego istnienie swoim wiekiem, obniżeniem sprawności fizycznej czy następstwem palenia. W początkowym stadium choroby, pacjent może nie odczuwać duszności, pierwszym symptomem patologicznych zmian będzie subiektywne odczuwanie szybszego męczenia się nawet przy codziennych obowiązkach domowych jak np. ubieranie się czy przygotowywanie posiłków. Na szczególną uwagę zasługuje ,,narastające uczucie duszności''. Odczucie to występuje wówczas kiedy zaobserwowaliśmy u siebie początkowo duszność spontaniczną - taką która wstępuję w trakcie zaawansowanych aktywności fizycznych np. w trakcie jazdy na rowerze - duszność spontaniczna mija, kiedy przerywany jest wysiłek fizyczny. Z czasem jednak uczucie duszności towarzyszy nam już podczas spaceru, zaś po pewnym czasie pojawia się w trakcie wykonywanie codziennych czynność np. podczas ubierania, zmywania czy gotowania. Pacjenci bardzo często w początkowych stadiach choroby adoptują się do swoich ograniczeń, porzucają sport, korzystają z windy, z czasem ograniczają swoje życie coraz bardziej, nie rzadko rezygnują z pracy i zamykają się w domu.
Świszczący oddech, uczucie ściskania w klatce piersiowej.
Te dwa symptomy nie są już tak charakterystycznymi objawami w przebiegu POChP. Mogą wystąpić już w początkowej fazie POChP, bądź wcale. Krótki świszczący oddech jest zdecydowanie częściej objawem występującym u astmatyków. Świszczący oddech będzie występować u chorych na POChP z rozwiniętą rozedmą płuc. POChP jest choroba nieuleczalną, ale wczesne rozpoznanie daje szansę na poprawienie komfortu i przedłużenie życia pacjenta. Dlatego jeśli masz powyżej 40 lat, palisz papierosy i obserwujesz u siebie (bądź u kogoś z swoich bliskich) występowanie choćby jednego z wyżej opisanych objawów, niezwłocznie zgłoś się do lekarza pierwszego kontaktu i poproś o skierowania na potrzebne badania.
