Obecnie astma jest jedną z najczęściej występujących chorób cywilizacyjnych (obok alergii i POChP). Według raportu GINA, astma ,, jest heterogenną chorobą zwykle cechującą się przewlekłym zapaleniem dróg oddechowych. Charakteryzuje się występowaniem świszczącego oddechu, duszności, uczucia ściskania w klatce piersiowej i kaszlu, o zmiennej częstości i nasileniu, co jest związane z różnego stopnia utrudnieniem wydechowego przepływu powietrza przez drogi oddechowe ''. Na podstawie raportów WHO wiemy, iż obecnie na astmę na świecie choruje blisko 300 mln ludzi, w Europie 30 milionów osób. W Polsce ok. 4 milionów chorych, z czego szacuje się, iż kilka milionów chorych jest niezdiagnozowana. Najwyższy współczynnik zachorowalności notuje się wśród dzieci z dużych aglomeracji miejskich.
Co wywołuje atak astmy ?
Spośród licznych czynników chorobotwórczych warto wymienić :
- wysokie stężenie zanieczyszczeń powietrza, szczególnie w dużych miastach
- spożywanie żywności wysoko przetworzonej, konserwantów i barwników
- ograniczenie spożywania warzyw, owoców, ryb oraz pokarmów zawierających pożądane szczepy bakterii np. kefirów czy kwaszonek
- spadek aktywności fizycznej u dzieci i dorosłych
- syndrom ,,chorego budynku''
- nadużywanie antybiotyków, np. przyjmowanie antybiotyków w chorobach wirusowych
- czynne i bierne palenie papierosów
Podstawowe typy astmy.
Mamy kilka rodzajów astmy wewnętrznej (alergicznej) i zewnętrznej (niealergicznej):
- astma alergiczna /atopowa - najczęstsza postać astmy podobnie jak alergia jest związana z nad reaktywnością organizmu, w odpowiedzi na alergeny wziewne i pokarmowe, które w fizjologicznych warunkach nie są groźne dla zdrowia człowieka
- astma wysiłkowa - pojawiająca się w następstwie wzmożonego wysiłku fizycznego
- astma będąca następstwem przewlekłej infekcji dróg oddechowych
- inne spośród licznych mechanizmów niealergicznych które mogą odpowiadać za wystąpienie astmy warto wymienić np. stres, zimne powietrze, zanieczyszczenia czy leki - kwas acetylosalicylowy
Na czym polega zjawisko astmy?
Aby zrozumieć zjawisko obturacji (niedrożności ) występujące w astmie, należy zrozumieć na na czym polega fizjologia wymiany gazowej.
W przypadków astmatyków w następstwie patologicznych zmian w obrębie oskrzeli, wymiana gazowa jest utrudniona. Typowe objawy astmy jak kaszel czy świszczący oddech są następstwem okresowej niedrożności dróg oddechowych. Obturacja w drogach oddechowych powstaje w w wyniku patologicznych zmian w strukturze oskrzeli.
Podobnie jak w alergii, zasadniczą rolę w rozwoju astmy mają komórki zapalne. Komórki te wywołują przewlekły stan zapalny, który to doprowadza do:
- obrzęku, opuchlizny błony śluzowej oskrzeli
- skurczu mięśni gładkich
- nadprodukcji śluzu i czopów śluzowych
Wszystkie te mechanizmy powodują organiczne w przepływie powietrza, wywołując nie drożność dróg oddechowych.
Objawy astmy.
Objawy astmy, różnią się stopniem nasilenia, częstością występowania w zależność od stopnia zaawansowania choroby. Często chorzy bagatelizują pierwotne symptomy wysyłane przez organizm, wówczas o zdiagnozowaniu astmy dowiadują się, kiedy ich stan jest już poważny. Jakich objawów nie należy lekceważyć?
- przewlekłego kaszlu
- występującego okresowo najczęściej w nocy i nad ranem
- świszczącego oddechu
- trudności w oddychaniu, nasilających się wraz ze zmianą temperatury, pory roku, wysiłkiem fizycznym czy stanem emocjonalnym
- długotrwałego nieżytu nosa (kataru)
Astma jest chorobą nieuleczalną, ale przy wczesny rozpoznaniu, odpowiedniej edukacji i systematycznym leczeniu, pozwala zachować aktywny, niezależny tryb życia chorego.
