Wdech, wydech – oddychanie to czynność, którą wykonujesz automatycznie, nie zastanawiając się nad jej przebiegiem. Są jednak sytuacje, kiedy czujesz, jakby brakowało Ci powietrza. Powodem może być przebywanie w dusznym pomieszczeniu, stres lub choroba. W ostatnim z przypadków, gdy konieczne jest zadbanie o drożność dróg oddechowych, pomocnym okazuje się urządzenie CPAP. Co kryje się pod tą nazwą i co daje aparat CPAP?
Do czego służy aparat CPAP?
CPAP (ang. continuous positive airway pressure) to niewielkich rozmiarów urządzenie, dzięki któremu możliwe jest bezpośrednie dostarczenie powietrza pod stałym dodatnim ciśnieniem do płuc. Jest to nieinwazyjna metoda wspomagająca drożność dróg oddechowych. Początkowo u CPAP zastosowanie medyczne obejmowało jedynie niewydolność oddechową u pacjentów, będąc skuteczną i nieinwazyjną alternatywą dla intubacji, jeśli sytuacja na to pozwalała. Obecnie Aparaty CPAP są stosowane u osób chorujących m.in. na mukowiscydozę, astmę, POChP i w leczeniu obturacyjnego bezdechu sennego (dowiedz się, jakie są najczęstsze choroby dróg oddechowych).
Co robi CPAP?
Urządzenie CPAP jest zbudowane z kilku części – są to pompa tłocząca powietrze, maska na twarz oraz łącząca je rurka. Najłatwiej wytłumaczyć zasadę działania aparatu na przykładzie leczenia bezdechu sennego. Pacjent zakłada maskę na noc, a aparatura dostarcza mu powietrze pod ciśnieniem o indywidualnie dobranego do jego potrzeb wartości. Bezdech senny wiąże się z nawracającymi epizodami ustania oddechu lub jego spłycenia w trakcie snu. CPAP dba o to, aby je wyeliminować lub zmniejszyć. Dostarczane powietrze do płuc zapobiega zapadaniu się języka i gardła, sprawia, że pacjentowi lepiej się oddycha. Chory nie wybudza się już w nocy, nie chrapie, znika ryzyko niedotlenienia organizmu. Leczenie z wykorzystaniem urządzenia CPAP pozwala zmniejszyć ciśnienie tętnicze krwi, zapobiega napadom senności w dzień, polepsza koncentrację i pamięć. U pacjentów zauważono także zmniejszenie napięcia emocjonalnego, zaburzeń nastroju i lęku, które często towarzyszą bezdechowi sennemu.
Została także przebadana relacja CPAP infekcja dróg oddechowych, wywołana przez wirusa COVID-19. W magazynie BMJ Respiratory Open przedstawiono wyniki badań, w których stwierdzono, że zastosowanie CPAP we wczesnej fazie choroby pozwoliło zapobiec uszkodzeniu płuc pacjentów i ułatwiało im oddychanie. Aparaty CPAP zyskały zastosowanie w leczeniu zapalenia płuc związanego z przebiegiem koronawirusa, jednak warto dodać, że wprowadzenie leczenia CPAP w późniejszych fazach choroby nie przynosiło już tak dobrych efektów. To, kiedy stosować CPAP w leczeniu chorób wirusowych, zależy od decyzji lekarza, który w razie rekomendacji używania aparatu musi dobrać odpowiednią wartość ciśnienia powietrza dla pacjenta.
Rodzaje CPAP
Na rynku dostępnych jest wiele modeli CPAP, dzięki czemu każdy może wybrać ten, który najbardziej odpowiada jego potrzebom, jak i możliwością finansowym. Bez względu na to, do czego stosuje się aparat CPAP, można wybrać urządzenie z maską obejmującą nos i usta, całą twarz lub tylko nos. Jeśli chodzi o główny podział CPAP, to producenci oferują nam klasyczne aparaty, charakteryzujące się stałą wartością ciśnienia (dobraną do pacjenta). Tego rodzaju urządzenie może być wzbogacone o funkcję RAMP, pozwalającą na stopniowe podnoszenie ciśnienia do momentu zaśnięcia pacjenta. Nowszą wersją aparatury są CPAP z automatyczną regulacją ciśnienia. Podnoszenie lub obniżanie ciśnienia w zależności od występowania epizodów pozwala na uzyskanie lepszych efektów leczenia. Z kolei aparaty BiPAP to zaawansowane urządzenia, także z automatyczną regulacją ciśnienia, jednak dodatkowo wyróżniające się umiejętnością rozpoznania fazy wydechu i wdechu. Dzięki temu możliwe jest dopasowanie ciśnienia do fazy oddychania, poprawiając komfort pacjenta. Gdzie kupić aparaty CPAP? Dobrej jakości modele, dostępne w różnych przedziałach cenowych, możesz nabyć online w sklepie Novamed. Jeśli wybrany przez Ciebie model (lub model, który już masz) nie mają nawilżacza powietrza, warto go dokupić. Podgrzewane, nawilżone powietrze zapobiega wysuszaniu błony śluzowej. Uczucie suchości obniża komfort oddychania, a w przypadku osób mających problemy z drożnością dróg oddechowych odczucie to jest dodatkowo spotęgowane. Aparaty CPAP to urządzenia łatwe w obsłudze oraz czyszczeniu. Nie zajmują wiele miejsca, a efekty ich stosowania można zauważyć już po pierwszym użyciu.
-
Krzysztof Byśkiniewicz, Leczenie obturacyjnego bezdechu podczas snu za pomocą CPAP [w:] Pneumonologia i Alergologia Polska 2007, tom 75, supl. 1, strony 28–30.
-
dr med. Filip Mejza, Obturacyjny bezdech senny – przyczyny, objawy, leczenie, mp.pl, data dost. 27.04.2022 r.
-
Metoda CPAP może ratować życie chorych na COVID-19, medonet.pl, data dost. 27.04.2022 r.
