jak mierzyć ciśnienie

Z roku na rok wzrasta liczba osób, które mają nadciśnienie tętnicze. Skala problemu jest tak duża, że nadciśnienie określa się już mianem choroby cywilizacyjnej. Za niskie ciśnienie? Wbrew pozorom przypadłość ta dotyka nie tylko seniorów, ale i coraz młodsze osoby. Warto wykonywać regularne pomiary ciśnienia nie tylko w gabinecie lekarskim.

Regularne pomiary ciśnienia tętniczego podstawą diagnostyki

Przyjmuje się, że optymalne ciśnienie tętnicze wynosi 120/80 mm Hg. Pierwsza z wartości, tzw. górna, to ciśnienie skurczowe, druga z kolei oznacza ciśnienie rozkurczowe. Gdy pomiar ciśnienia da wynik 90/60 mm Hg, pacjent powinien rozpocząć diagnostykę w kierunku hipotonii, czyli zbyt niskiego ciśnienia tętniczego. Z kolei wartości wyższe niż 140/90 mm Hg stanowią przesłanie do podejrzewania u pacjenta nadciśnienia. Warto jednak pamiętać, że takie pojedyncze pomiary ciśnienia tętniczego nie są miarodajne, bo na jednostkowy pomiar wpływ ma zbyt wiele czynników. Dopiero regularne mierzenie ciśnienia jest podstawą diagnostyki lekarskiej. Co więcej, wielu pacjentów zbyt stresuje się w gabinecie lekarza, stąd wynik badania nie zawsze jest wiarygodny. Z pomocą przychodzą łatwe w obsłudze ciśnieniomierze automatyczne, dzięki którym każda osoba może samodzielnie przeprowadzić pomiar ciśnienia w domowym zaciszu (więcej na temat rodzajów ciśnieniomierzy przeczytasz tutaj).

Jak zmierzyć ciśnienie – wybór ciśnieniomierza

Ciśnieniomierz profesjonalny czy domowy? Każdy z nich ma swoje plusy i minusy, jednak coraz więcej osób wybiera elektroniczne ciśnieniomierze naramienne lub nadgarstkowe, umożliwiające szybkie pomiary ciśnienia bez pomocy lekarza. Ciśnieniomierz nadgarstkowy dokonuje pomiaru na tętnicy ramiennej, z kolei ciśnieniomierz nadgarstkowy na tętnicy promieniowej. Który z nich wybrać? Tutaj należy kierować się wygodą i potrzebą. Osobom otyłym lub z mniejszym zakresem ruchów łatwiej zmierzyć samodzielnie ciśnienie na nadgarstku, podobnie jest w przypadku pacjentów, którzy są szczególnie wrażliwi na ucisk ręki podczas pomiaru.

Na rynku dostępnych jest wiele nowoczesnych urządzeń, które oprócz klasycznych funkcji pomiaru ciśnienia i pulsu, mogą m.in. wykrywać arytmię, sygnalizować ruch podczas badania czy interpretować wyniki pomiarów zgodnie z wytycznymi WHO. Doskonałym przykładem takich ciśnieniomierzy są produkty Vitammy Next, zarówno w wersji naramiennej, jak i nadgarstkowej (dostępne w sklepie Novamed). Ciśnieniomierz automatyczny to także spory komfort użytkowania, małe rozmiary sprzętu oraz intuicyjna obsługa z dużym wyświetlaczem w pakiecie. Podczas wyboru ciśnieniomierza należy szczególną uwagę zwrócić na jego mankiet. Wiele produktów ma w ofercie mankiety uniwersalne, z możliwością regulacji. Zbyt krótki i wąski mankiet może być przyczyną fałszywie zawyżonego ciśnienia. I na odwrót – mankiet za długi i szeroki zaniża wynik pomiaru. Sprawdź, jak dopasować mankiet ciśnieniomierza.

Samodzielny pomiar ciśnienia krok po kroku

Jak samemu zmierzyć ciśnienie? Wystarczy przestrzegać kilku reguł. Chodzi zarówno o sposób użycia ciśnieniomierza, jak i przygotowanie się do badania. Po pierwsze, pomiar ciśnienia wykonuje się zawsze po odpoczynku. Wystarczy usiąść na 10 minut i głęboko oddychać. Spokojne otoczenie i pokojowa temperatura zdecydowanie pomagają się rozluźnić. Zgodnie z zaleceniami lekarzy, najlepszym rozwiązaniem jest mierzenie ciśnienia na siedząco, ze stopami płasko opartymi o podłogę, podpartymi plecami i łokciem swobodnie opartym o blat stołu. Dłoń powinna znaleźć się na poziomie serca. Należy pamiętać, że pomiary ciśnienia przeprowadza się na kończynie niedominującej – w przypadku osób praworęcznych jest to lewa ręka, osoby leworęczne mierzą ciśnienie na prawej kończynie.

Przy pierwszym pomiarze warto sprawdzić ciśnienie w obu kończynach. Jeśli wynik się różni, za miarodajny wynik uznaje się wyższą wartość i to na ręce z wyższym pomiarem należy przeprowadzać dalsze badania. Jak zmierzyć ciśnienie krwi i dobrze założyć ciśnieniomierz? W przypadku sprzętu naramiennego dolna część mankietu powinna być umieszczona 2 cm nad łokciem. Ciśnieniomierz nadgarstkowy umieszcza się 1,5-2 cm nad dłonią. Przed badaniem należy odkryć rękę, aby ubranie jej nie uciskało. Lekarze zalecają, aby ciśnienie badać regularnie, o tych samych porach, na przykład rano przed zażyciem leków i wieczorem. Dobrą praktyką są podwójne pomiary ciśnienia tętniczego, w odstępie minimum jednej minuty. Wyniki pomiarów warto zapisać – to cenne dane dla ewentualnej dalszej diagnostyki.

Co może zafałszować pomiar ciśnienia?

Domowe pomiary ciśnienia nie zawsze są miarodajne. Dlaczego? Podczas badania nie wolno się ruszać i mówić, choć to tylko niektóre z zaleceń. Przede wszystkim ok. 30 minut przed pomiarem pacjent musi zrezygnować z aktywności fizycznej, palenia papierosów, spożywania posiłków. Na zafałszowany wynik wpływa także wypita kawa, energetyk czy zażyte leki. Nie sposób nie wspomnieć o stresie, infekcji czy piciu alkoholu. Przestrzeganie tych kilku zasad i rozluźnienie się przed badaniem pozwala na prawidłowy pomiar ciśnienia.

Jak często mierzyć ciśnienie? Wszystko zależy od zaleceń lekarza, przed wizytą u specjalisty warto dokonywać pomiarów codziennie, przez tydzień lub dwa. Zarówno zbyt niskie, jak i za wysokie ciśnienie może mieć charakter pierwotny lub nabyty. Stąd konieczność regularnych pomiarów i ewentualnej dalszej diagnostyki, aby wykluczyć inne choroby.

 

Bibliografia:

  1. Prof. dr hab. n. med. Aleksander Prejbisz, dr hab. n. Med. Piotr Dobrowolski, prawidłowo wykonany pomiar podstawą oceny wysokości ciśnienia tętniczego, puls medycyny, publ. 09.06.2021 r., dost 31.08.2021 r.

  2. Lek. med. Krzysztof Rewiuk, dr hab. Jerzy Gąsowski, jak mierzyć ciśnienie tętnicze?, mp.pl, publ. 18.06.2014, dost. 31.08.2021r

  3. Lek. med. Krzysztof Rewiuk, dr hab. Jerzy Gąsowski, Najczęstsze błędy podczas pomiaru ciśnienia, mp.pl, publ. 20.01.2016, dost. 31.08.2021r.