Głównym zadaniem układu oddechowego jest wymiana gazowa (tlenu i dwutlenku węgla) między organizmem człowieka a środowiskiem zewnętrznym. Choć samo oddychanie traktowane jest jako coś naturalnego, dopiero kłopoty m.in. z drożnością dróg oddechowych, pokazują, jak ważny jest to proces. Nieleczone infekcje dróg oddechowych mogą prowadzić do poważnych chorób, niejednokrotnie wymagających hospitalizacji. Jakie są najczęstsze choroby układu oddechowego i jak uniknąć chorób przenoszonych drogą oddechową?
Gdy drogi oddechowe chorują…
Wdech, wydech. Choć czynność ta wydaje się prosta, to tak naprawdę skomplikowany proces. Jak każda część organizmu człowieka, tak i drogi oddechowe są narażone na powstanie zmian chorobowych. W ostatnich latach można zauważyć wyraźny wzrost występowania chorób dróg oddechowych oraz statystyk zgonów, których były przyczyną. Jakie czynniki odpowiadają za taki stan? Z pewnością palenie papierosów (bierne oraz czynne) oraz zanieczyszczenie powietrza. Do tej listy należy również dodać kontakt z alergenami, złe warunki pracy (narażenie na działanie m.in. substancji chemicznych), styl życia, geny. Więcej na temat przyczyn chorób dróg oddechowych przeczytasz tutaj. Chorobami dróg oddechowych zajmuje się pulmonolog, choć popularne infekcje górnych dróg oddechowych, jak i dolnych, są leczone również przez lekarzy pierwszego kontaktu.
Dolne i górne drogi oddechowe – choroby
Nieżyt nosa, zapalenie krtani, grypa, zapalenie oskrzeli czy płuc – to tylko niektóre z chorób układu oddechowego. W zależności od schorzenia, pacjent może skarżyć się nie tylko na gorsze samopoczucie czy stan podgorączkowy, ale i kłopoty z oddychaniem, ból w klatce piersiowej czy uporczywy kaszel. Główny podział chorób układu oddechowego to ten na choroby:
-
Restrykcyjne – związane z obniżoną pojemnością płuc, jak m.in. gruźlica, pylica, choroby śródmiąższowe płuc;
-
Obturacyjne – polegające na obniżonym przepływie powietrza w płucach, w tej grupie można wymienić m.in. astmę oskrzelową, mukowiscydozę, zapalenie oskrzeli czy przewlekłą obturacyjną chorobę płuc (POChP).
Do najpopularniejszych chorób dróg oddechowych, obok już wymienionych, należy także m.in. krztusiec, rozedma płuc, nowotwory czy ARDS, czyli zespół ostrej niewydolności oddechowej. W sezonie jesienno-zimowym można zauważyć zwiększone zachorowania na infekcje dróg oddechowych. Niekorzystne warunki atmosferyczne oraz obniżona odporność i wychłodzenie organizmu to główna przyczyna m.in. przeziębienia, problemów z zatokami czy gardłem. W ostatnim czasie świat walczy też z pandemią COVID-19, a wirus ten, podobnie jak wirus grypy, mutuje.
Jak uchronić się przed wirusem?
Wiele chorób dróg oddechowych jest przenoszonych drogą kropelkową. W takim przypadku wirus rozprzestrzenia się już w trakcie kichnięcia osoby chorej, kaszlenia. Ryzyko zarażenia się zwiększa przebywanie w otoczeniu chorego, rozmowa z nim czy podanie mu ręki. Jak uniknąć chorób przenoszonych drogą oddechową?
Odporność organizmu to taka niewidoczna tarcza, która może uchronić nas przed wieloma infekcjami lub sprawić, że ich leczenie będzie szybsze i skuteczniejsze. Dbanie o odpowiednią dietę, aktywność fizyczna i właściwy poziom witaminy D w organizmie to jedno. Ważną kwestią jest także higiena osobista, częste mycie rąk, niedotykanie dłońmi twarzy, kichanie w łokieć i zasłanianie ust podczas kaszlu. Te wytyczne, wraz z dystansem społecznym i częstą dezynfekcją dłoni oraz wietrzeniem pomieszczeń, to jedne z głównych narzędzi do walki z rozprzestrzenianiem się m.in. grypy czy koronawirusa.
Domowe inhalacje i tlenoterapia
W leczeniu chorób dróg oddechowych, zwłaszcza jeśli mamy na myśli sezonowe infekcje dróg oddechowych, kluczowe staje się udrożnienie nosa. Dbanie o nawilżenie powietrza w domu czy mieszkaniu z pewnością pomaga, ale problemy z oddychaniem, również w przebiegu m.in. astmy czy alergii, skutecznie łagodzą inhalatory i nebulizatory. Mogą je stosować zarówno dzieci, jak i dorośli. Który sprzęt warto kupić? Doskonałym wyborem dla całej rodziny jest m.in., inhalator Novama Familino czy Familino Pro. Produktem przeznaczonym dla dzieci są na przykład kolorowe inhalatory Novama Nella. Inhalator Ghibli Plus od Flaem umożliwia zmianę wielkości podawanych cząsteczek leku, z kolei produkt 4Neb tej samej marki charakteryzuje się najmniejszą na rynku cząsteczką MMAD. Wszelkie produkty do leczenia infekcji, w tym termometry, aspiratory do nosa czy oczyszczacze powietrza są dostępne w Novamed.
Czasami mimo starań infekcja dolnych dróg oddechowych lub górnej części układu oddechowego i tak się rozwija, a pacjent musi skorzystać z pomocy lekarskiej. Zarówno w przypadku infekcji, jak i chorób przewlekłych, związanych z niewydolnością oddechową, przydatnym sprzętem jest pulsoksymetr. To małe urządzenie w szybki sposób zmierzy poziom saturacji, czyli wysycenie krwi tlenem, jak i puls pacjenta. Gdy saturacja jest za niska, jest to stan zagrożenia życia, a pacjent musi być hospitalizowany. Jeśli pacjent powinien zostać poddany tlenoterapii, ale jego stan zdrowia pozwala na leczenie w domu, doskonale sprawdza się domowa tlenoterapia. Przenośne, poręczne koncentratory tlenu umożliwiają przeprowadzenie bezpiecznej terapii, a dobór stężenia tlenu oraz samo zalecenie do tlenoterapii określa lekarz. Oba sprzęty pomogły już wielu pacjentom z COVID-19, POChP czy astmą oskrzelową.
