Według raportu ELF (European Lung Fundation) choroby płuc są obecnie szóstą przyczyną zgonów na świecie, zaś co ósma osoba w Unii Europejskiej umiera z powodu choroby układu oddechowego. Warto również zwrócić uwagę na fakt, iż z roku na rok wzrasta liczba osób hospitalizowanych z powodu niewydolności oddechowej. Według prognoz epidemiologów na podstawie badania opublikowanego przez Bank Światowy i Światową Organizację Zdrowia WHO, już w 2020 roku co piąty zgon mieszkańca globu będzie następstwem choroby płuc.

Fizjologiczny podział chorób układu oddechowego wyróżnia dwa typy:

  • choroby obturacyjne: związane z ograniczeniem przepływu powietrza w płucach m.in. POCHP, astma oskrzelowa, mukowiscydoza, rozedma, rozstrzenie oskrzelowe, przewlekłe zapalenie oskrzeli.

  • choroby restrykcyjne: związane ze zmniejszeniem pojemności płuc m.in. choroby śródmiąższowe płuc, sarkoidoza, pylice płuc, zwłóknienia płucne,gruźlica, nowotwory.

Choroby układu oddechowego z anatomicznego punku widzenia różnicujemy na choroby górnego i dolnego odcinka układu oddechowego:

choroby górnego odcinka: choroby nosa, jamy nosowej, zatok nosowych, gardła, krtani oraz tchawicy
choroby dolnego odcinka: choroby płuc, oskrzeli, oskrzelików płucnych oraz pęcherzyków płucnych

POCHP Układ Oddechowy

Spośród licznych jednostek chorobowych występujących w obrębie układu oddechowego najpoważniejszymi są :

  • POChP (Przewlekła Obturacyjna Choroba Płuc)
  • astma
  • nowotwory płuc
  • gruźlica
  • bezdech senny
  • mukowiscydoza
  • ostre infekcje dróg oddechowych
  • ARDS ( Zespół Ostrej Niewydolności Oddechowej) 

Podstawowe czynniki wywołujące choroby układu oddechowego.

Podstawowym zadaniem układu oddechowego w każdym organizmie żywym jest wentylacja, termin rozumiany przez dostarczenie tlenu do komórek krwi oraz usuwanie dwutlenku węgla oraz pary wodnej, dlatego tak istotnym czynnikiem, który potęguje ryzyko wystąpienia schorzenia układu oddechowego jest to ,, czym oddychamy”. Przyczyny POCHP

Palenie papierosów. W dymie papierosowym znajduje się blisko cztery tysiące substancji chemicznych, pośród których naukowcy wyizolowali szereg związków karcynogennych, odpowiedzialnych za wywoływanie nowotworów, ponadto palnie jest głównym czynnikiem chorobotwórczym w POChP (Przewlekłej Obturacyjnej Chorobie Płuc). Według raportu ETF w XXI wieku palenie tytoniu przyczyni się do wyraźnego wzrostu śmiertelności na całym świecie, szacuje się iż w wyniku palenia oraz biernego palenia śmierć poniesie blisko miliard osób na całym świecie.

Zanieczyszczenia środowiska. O ile patogeny biologiczne: wirusy, bakterie, grzyby w zdecydowanej większości indukują ostre stany zapalne górnych dróg oddechowych np. nieżyt nosa, czy zapalanie gardła o tyle zanieczyszczenia chemiczne - środowiskowe będą zwiększały ryzyko wystąpienia przewlekłych chorób płuc takich jak : POChP, astma, gruźlica czy nowotwory.

Zanieczyszczenia wewnętrzne. Są innym typem zanieczyszczeń powietrza, jesteśmy na nie szczególnie narażeni w: biurach, stolarniach czy innych zakładach przetwórczych. Obecnie szacuje się, iż zanieczyszczenia pomieszczeń domowych jaki i z zakładów pracy odpowiadają za 2,7% chorób układu oddechowego.

Dieta oraz odżywianie. Wiemy iż mają znaczący wpływ na etiologię chorób układu pokarmowego, chorób układu krążenia czy schorzeń układu kostno - stawowego, ale często media pomijają informację o tym jak nasza dieta wpływa na ryzyko występowania chorób płuc. Otyłość i nadwaga są czynnikami sprzyjającymi występowania bezdechu sennego. Niedożywienie i anemia zaś dodatnio korelują z gruźlicą, POCHP.

Genetyka. Jej wpływ na organizmy żywe jest od lat dokumentowany, obecnie naukowcy są zgodni, iż ryzyko zachorowania na mukowiscydozę oraz POChP * ma bezpośredni związek z mutacją genu. 

Choroby układu oddechowego zasługują na szczególne traktowanie w dzisiejszych gałęziach medycyny. W różnych populacjach na całym świecie z roku na rok wzrasta liczba osób cierpiących na te jednostki chorobowe, jednocześnie wzrastają koszty leczenia i hospitalizacji pacjentów. Często jest to wynikiem niedoinformowania pacjentów i lekarzy pierwszego kontaktu, a przecież schorzenia te można zawczasu leczy i zapobiegać ich zaostrzeniom.