Otolaryngologia jako odrębna specjalizacja pojawiła się w XIX wieku, mimo iż jej początki sięgają czasów starożytnych. Na przestrzeni wieków zakres jej działalności, a przede wszystkich metod diagnostycznych uległ zmianie. Do badań jam ciała konieczne było opracowanie odpowiednich narzędzi od prostych szpatułek po współczesne dziś otoskopy.

Z nowatorskimi systemami oświetlenia czy giętkie endoskopy. Zakres zainteresowań laryngologów jest bardzo rozległy, niemniej głównym polem diagnostycznym pozostają wciąż infekcje jako najczęstsze problemy, z którymi stykają się pacjenci.

Dla kogo narzędzie lekarskie jakim jest otoskop?

Jedną z najczęstszych chorób infekcyjnych u dzieci i dorosłych jest ostre zapalenie ucha środkowego (OZUŚ). OZUŚ jest najczęstszą przyczyną przepisywania leków przeciwbakteryjnych w populacji dziecięcej. Przepisywanie antybiotyku, w każdym przypadku OZUŚ jest jednak kontrowersyjne, a praktyka kliniczna w zależności od kraju znacznie się różni w tym zakresie. Z tego powodu konieczna jest wnikliwa diagnostyka, w której zasadniczą rolę odgrywają odpowiednie narzędzia, co potwierdzają sami lekarze. Badanie otoskopowe odgrywa kluczową rolę w diagnostyce OZUŚ (ostrego zapalenia ucha środkowego) i jego następstw, jednak musi to być badanie odpowiednio wykonane. Po pierwsze, osoba badająca musi wiedzieć czego szuka i czego może się spodziewać, czyli musi mieć odpowiednie doświadczenie w tej dziedzinie. Po drugie, musi dysponować odpowiednim sprzętem zapewniającym nie tylko „zobaczenie” błony bębenkowej, oraz ocenę pewnych jej szczegółów, które mają niebagatelne znaczenie.
Zasadnicze znaczenie etiologiczne w OZUŚ mają zakażenia wirusem RS i rynowirusem, a następnie koronawirusami, wirusami grypy i paragrypy.

Większość bakteryjnych, zwykle wtórnych, zakażeń ucha środkowego jest powodowana przez Streptococcus pneumoniae, Haemophilus influenzae i Moraxella catarrhalis. Ze względu na nieswoistość objawów klinicznych, o rozpoznaniu OZU decyduje obraz otoskopowy. Charakterystyczne są zmiany wyglądu błony bębenkowej (głównie zaczerwienienie i uwypuklenie) oraz widoczny poziom między płynem a powietrzem. Niewykrycie zmian otoskopowych zmniejsza prawdopodobieństwo OZU do < 5 proc. Dla lekarzy doświadczonych w otoskopii czułość tego badania w wykrywaniu wysięku w uchu środkowym wynosi 90 proc., a swoistość około 80 proc. Zwykłe badanie podstawowym otoskopem nie pozwala jednak na ocenę bardzo istotnego objawu - upośledzenia ruchomości błony bębenkowej Konieczne jest użycie gruszki insuflacyjnej umożliwiającej takie badanie. Zastosowanie otoskopii pneumatycznej lub tympanometrii zmniejsza o 30 proc. liczbę błędnych rozpoznań OZU. Otoskopy są podstawowymi narzędziami używanymi w otolaryngologi służącymi do wziernikowania ucha. Historia otoskopu sięga XIX w. Kiedy to udało się włączyć do wspólnego działania soczewki wklęsłe oraz światło. Wynalazek ten umożliwił wtedy badanie ucha zewnętrznego w tym błony bębenkowej. Obecnie otoskopy stosuje się przy diagnozowaniu zapalenia ucha zewnętrznego, wykrywaniu ciał obcych, inwazji pasożytów w przewodzie słuchowym oraz innych zmian chorobowych związanych z uchem i błoną bębenkową. Tak powszechne zastosowanie sprawiło, że otoskop powinien być narzędziem niezbędnym nie tylko w gabinecie laryngologa, ale pediatry, lekarza rodzinnego i na wyposażeniu służb ratunkowych. Otoskop składa się z uchwytu, w którym znajduje się akumulator lub bateria oraz główka zawierająca źródło światła standardowego lub światłowodowego i wziernika - cylindrycznie zwinięta metalowa trąbka w kształcie stożka o różnej średnicy. Istnieją otoskopy zwykłe, wyposażone w urządzenia optyczne i oświetlane pośrednio przy użyciu lampy czołowej, oraz otoskopy elektryczne z własnym źródłem światła. Istnieją także tzw. wideootoskopy dzięki którym możliwe jest oglądanie wziernikowanego ucha na monitorze.

HEINE Optptechnik wiodąca marka wśród sprzętu dla laryngologa.

Jedną z wiodących i najbardziej rozpoznawalnych marek otoskopów jest firma Heine od 69 lat na rynku. HEINE została założona w 1946 roku przez Helmuta A. Heine, fizyka i naukowca. Jego celem było stworzenie najlepszej jakości instrumentów diagnostycznych dla lekarzy. Od początku firma współpracowała z lekarzami i uczelniami medycznymi co pozwoliło odpowiedzieć na potrzeby diagnostyczne poprzez nowatorski sprzęt. Oferta otoskopów proponowana przez firmę Heine opiera się na trzech modelach różniących się źródłem światła bądź sposobem jego prowadzenia w kanale.

Najbardziej kompaktowa i poręczna propozycja to otoskopy serii mini 3000, które dzielimy na :

  • otoskopy z oświetleniem bezpośrednim i technologią halogenow-ksenonową:
  • model 110/110B
  • model 120/120B
  • otoskopy z oświetleniem światłowodowym i technologią halogenowo-ksenonową
  • model 210/210B
  • model 220/220B
  • otoskopy z oświetleniem światłowodowym i technologią LED.

Technologia LED w narzędziach lekarskich.

Użycie technologii halogenowo-ksenonowej daje o 100% więcej światła niż w przypadku użycia zwykłej żarówki. Z kolei technologia światłowodowa zapewniająca dystalne oświetlenie eliminuje wszelkie zaburzenia w polu widzenia, czego efektem jest homogeniczne, bezrefleksyjne oświetlenie przewodu słuchowego oraz błony bębenkowej. Dodatkowym atutem otoskopów światłowodowych jest możliwość podłączenia gruszki insuflacyjnej, co pozwala na przeprowadzenie testu pneumatycznego ruchomości błony bębenkowej niezbędnego np. przy diagnostyce OZUŚ. Uchylne okienko wziewne powiększające obraz trzykrotnie dodatkowo ułatwia ocenę diagnostyczną. Otoskopy wyposażone są we wzierniki jednorazowego użytku zapewniające higienę każdego badania, a także wzierniki wielokrotnego użytku, które można dezynfekować w autoklawie. Uniwersalna rękojeść obecna we wszystkich modelach tej serii pozwala na łatwą wymianę i użycie jej także w innych przyrządach diagnostycznych np. latarce. Dodatkowym ułatwieniem jest klips mocujący na rękojeści, który posiada wbudowany wyłącznik. Urządzenie wyłącza się automatycznie podczas wsuwania do kieszeni - gwarancja 20 000 cykli włączania/wyłączania. Rękojeść otoskopu zasilana jest standardowo zwykłymi bateriami AA co zapewnia mobilność tego urządzenia. Jest oczywiście także możliwość wymiany baterii na na baterię akumulatorową z ładowarką.