Serce wykonuje pracę nieporównywalną do innych organów. Niezależnie od tego co robimy, odpoczywamy, czy biegamy, ono bije i pompuje krew przez całe nasze życie.W czasie skurczu lewej komory serca, krew jest zasysana do aorty – tętnicy głównej i w ten sposób powstaje ciśnienie skurczowe, następnie natleniona krew zostaje wypompowana z serca (rozkurcz) i trafia do naszego krwioobiegu. Przy każdym uderzeniu serca ciśnienie waha się pomiędzy najwyższą wartością (ciśnienie tętnicze skurczowe) i wartością najniższą (ciśnienie tętnicze rozkurczowe).
Co to jest nadciśnienie?
Nadciśnienie tętnicze jest jednym z najważniejszych czynników ryzyka chorób układu sercowo – naczyniowego. To czy zachorujemy na nadciśnienie, czy w ogóle jesteśmy w grupie ryzyka zależy od wielu czynników środowiskowo-genetycznych. Obecne tempo życia, nie sprzyja naszemu zdrowiu, jeśli sami świadomie nie zadbamy o swój organizm, będziemy na prostej drodze do zasilenia grona nadciśnieniowców. Dlatego kluczowa może okazać się obserwacja własnego samopoczucia. Jeśli czujemy się zmęczeni, serce jakby kołacze w piersi, miewamy uderzenia gorąca połączone z zaczerwieniem twarzy i szyi, warto wybrać się do lekarza. Przedtem jednak zmierzmy sobie ciśnienie, najlepiej przez kilka dni dwa razy dziennie o stałych porach dnia. Dla lekarza będą to bardzo cenne informacje, ponieważ pomiar ciśnienia w gabinecie lekarskim nie zawsze będzie wiarygodny ze względu na możliwość wystąpienia tzw. efektu białego fartucha. Dzisiejsza aparatura do domowego pomiaru ciśnienia jest łatwa w obsłudze, wiarygodna i bardzo dokładna. Według ESH (Europejskie Stowarzyszenie Nadciśnienia Tętniczego) i ESC (Europejskie Towarzystwo Kardiologiczne) optymalne ciśnienie tętnicze dla osoby dorosłej to 120 mm Hg ciśnienia skurczowego i 80 mm Hg ciśnienia rozkurczowego. Specjaliści mówią o nadciśnieniu już od wartości 140/90 mm Hg.
Nadciśnienie pierwotne i wtórne.
Nadciśnienie dzielimy na pierwotne (samoistne) oraz wtórne. W pierwszym przypadku bardzo trudno jest stwierdzić przyczynę jego powstawania, nadciśnienie wtórne powodowane jest przez określone choroby. Czynniki mające wpływ na powstawanie nadciśnienia pierwotnego (samoistnego):
- nadwaga
- niehigieniczny - siedzący tryb życia (brak aktywności fizycznej)
- przyjmowanie doustnej antykoncepcji przez kobiety
- niektóre leki/preparaty zawierające sterydy
- dieta – nadużywanie soli kuchennej, tłuszczów nasyconych
- używki - nadużywanie kawy, alkoholu oraz palenie tytoniu
- geny - prawdopodobieństwo wystąpienia nadciśnienia u dzieci rodziców chorujących na nadciśnienie jest wyższe niż u dzieci osób które, nie chorowały na nadciśnienie
Do najczęściej wymienianych przyczyn nadciśnienia wtórnego zalicza się:
- choroby nerek (nadciśnienie nerkopochodne), choroby miąższowe nerek
- zwężenie naczyń nerkowych
- guz chromochłonny
- Zespół Conna
- Zespół Cushinga
Stadia nadciśnienia tętniczego według WHO (Światowa Organizacja Zdrowia)
I - brak zmian w narządach
II - przerost lewej komory serca lub retinopatia nadciśnieniowa I°/II° lub białkomocz
III - nadciśnieniowe uszkodzenie serca (niewydolność lewokomorowa), nerek (niewydolność nerek), mózgu i oka (retinopatia III°/IV°)
Mając wiedzę oraz możliwości, możemy dbać o swoje serce chroniąc się przed taką przypadłością jak nadciśnienie tętnicze. Nadciśnienie najczęściej rozwija się w sposób utajony, nie zawsze w czasie rutynowej kontroli lekarz będzie mógł je stwierdzić, dlatego warto samodzielnie kontrolować ciśnienie i porównywać wyniki już w domowym zaciszu.